Vào những năm 1994, lúc đó tôi mới tốt nghiệp bác sỹ hơn 10 năm, tuổi còn đang trẻ, khao khát hiểu biết và cũng được tiếng xử trí bệnh bằng thuốc nam mát tay. Một lần phải đi khám cho mẹ một người bạn ở một nơi khá xa trường Đại học Y Bắc Thái – nơi tôi dạy học, đó là xã Sỹ Bình, Bạch Thông, Bắc Cạn. Nghe nói xã chỉ rộng 27 km2 và chỉ vỏn vẹn có hơn 1,500 người. Nơi ấy đèo heo hút gió, qua suối Pù cà chúng tôi tới nhà bệnh nhân thì trời đã tối. Tranh thủ trước khi ăn cơm tôi hỏi bệnh sử và quá trình mắc bệnh. Được biết người bệnh mắc bệnh suy tim do suy động mạch vành, tuổi đã khá cao. Đã được can thiệp ở bệnh viện Đa khoa Thái Nguyên rồi xuống bệnh viện Bạch Mai nhưng bệnh chuyển biến không đáng kể. Khám thấy phù 2 chân, khó thở, tim to, môi lưỡi nhợt nhạt, tiên lượng gần xa đều xấu. Tôi cũng dặn dò, động viên và kê đơn mà trong lòng khiên cưỡng bất an, phần thấy sở học của mình bất lực và vô cùng khiêm tốn.
Năm tháng trôi đi, nhưng sự trân trọng kính quý của đồng bào Dao ở đó cùng với sự bất lực của người làm thầy thuốc ở ca bệnh này mãi gặm nhấm tôi. Sang năm 1997 khi tách tỉnh Bắc Thái thành 2 tỉnh Bắc Cạn và Thái Nguyên, nghe nói bạn tôi về công tác Bắc Cạn, dần chuyện cũ cùng lùi theo và dĩ vãng.
Năm 2002 tôi lên giảng bài cho Hội Đông y Bắc Cạn, may sao gặp lại người bạn cũ ấy. Sau màn chào hỏi mừng rỡ thân tình, tôi thấy ngường ngượng không dám hỏi về thân mẫu của anh. Vì tôi tin chắc rằng chuyện xấu đã xảy ra với bà cụ lâu rồi. Bỗng anh nói “ Bà vẫn thăm anh bác sỹ người Dao suốt đấy, bà bảo anh tận tình và giỏi”. Mừng không tả được, chả lẽ bà còn sống, chả lẽ cái đơn thuốc mình kê lại hiệu nghiệm đến vậy? Tôi thận trọng hỏi thăm xem Cụ có khoẻ không, tình hình bệnh tật thế nào rồi. Anh nói: Mẹ em khỏi rồi anh ạ. Hỏi ra mới biết trong cơn bĩ cực có một ông già cũng người Dao cho 1 cây thuốc Nam lá hơi giống lá dong, thân đỏ như mía dò, củ nhơn nhớt, tên tiếng Dao là cây Si mun, đem cây thuốc này cho bà ăn với tim lợn, trong khoảng hơn 6 tháng*, uống tới đâu nhẹ người tới đó và rồi dần dần khỏi, đi nương rẫy được. Tôi mừng quá cho anh, cũng muốn thăm lại cái Bản xa lắc lơ ấy và nhất là đến gặp Ông già cùng dân tộc Dao xin cây thuốc đó xem sao. Duyên số chưa tới hay sao đó, tôi có việc phải về Thái Nguyên gấp.
Cây Dong riềng đỏ dành cho bệnh mạch vành
Nếu bạn gặp phải những triệu chứng : Đau ngực/ đau thắt ngực, khó thở, hồi hộp đánh trống ngực, chân có dấu hiệu bị phù…. Hoặc đã được bác sĩ kết luận hẹp tắc mạch vành cần gọi điện tư vấn Bác sĩ theo số: 0932 319 099 để được hướng dẫn liệu pháp phù hợp, bệnh này đặc biệt không được chủ quan.
Bẵng đi một thời gian, vào năm 2003, Tôi dạy lớp Bác sỹ chuyên khoa cấp I gia đình, lớp có 17 người, đều là những Bác sỹ học trò cũ, tuổi trên dưới 40, đã tốt nghiệp đại học 16 – 20 năm. Vào giờ giải lao Bác sỹ Nguyễn Quốc Vinh, Trưởng trạm y tế xã Tân Lập, huyện Đồng Hỷ nói: Thầy ạ, em có cây thuốc cho Mạch vành hay lắm, trước đây em đau thắt ngực liên tục, tháng nào cũng phải tới gặp bác sỹ chuyên khoa tim mạch ở Thái Nguyên, rồi Hà nội … hàng 2 năm trời mà không sao khỏi được; may có Ông lang Xướng ở xã Cao Ngạn có cho mấy liều thuốc nam mà nay em ổn định, hết đau ngực. Hỏi thêm mới biết đó là một loại củ nhơn nhớt, hơi giống củ dong riềng, ăn chẳng có mùi vị gì nhưng đem nấu với tim lợn cho người bệnh mạch vành ăn cả nước lẫn cái thì rất ổn.
Tôi nghĩ ngay tới cây thuốc nhơn nhớt của ông Lang người Dao trên xã Sỹ Bình Bắc Cạn bèn hỏi tên cây này là gì? Bác sỹ Vinh nói theo tiếng Nùng Cao Bằng gọi đó là cây Slim khỏn, người Nùng Văn quan Lạng sơn gọi là cây Slim tàu tẳng, còn Đại Tá Lương Tuấn nguyên chủ nhiệm Cục chính-trị Quân khu I và ông Vi Văn Chò, nguyên Trưởng ty Lương thực thì gọi là Si mun, tiếng kinh gọi là cây Dong riềng đỏ. Slim khỏn nghĩa là tim đập rộn, khốn; Slim tàu tẳng nghĩa là tim đập nhanh liên hồi; Si mun theo tiếng Dao nghĩa là đau tim. Tôi mừng quá là mừng vì sự trùng hợp này, mừng vì đây có thể là một phát hiện mới, mừng vì nó sẽ không bị thất truyền cho thế hệ sau. Thật vậy vì tới khi tôi viết bài báo này ông lang người Dao trên Sỹ Bình và cả ông Xướng xã Cao Ngạn đều đã không còn nữa.
Để chắc chắn hơn về sinh thái, hình thái giải phẫu và tác dụng cây dong riềng đỏ trong dân gian, năm 2004 chúng tôi tổ chức đi điều tra, khảo sát tới 16 tỉnh, 26 huyện của toàn Việt Bắc và Tây bắc; làm điện tim cho 2 khu vực khác tỉnh, mà ở đó người dân tộc thiểu số có trồng, dùng hoặc không biết trồng dùng cây dong riềng đỏ để ăn. So sánh hơn 170 bản ghi điện tim của người có tuổi, người cao tuổi cho thấy vùng có sử dụng dong riềng đỏ làm thực phẩm tỷ lệ mắc bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ do mạch vành ít hơn tới mức hơn cả mong đợi. Như vậy, sơ bộ có thể kết luận dong riềng đỏ có tác dụng phòng ngừa bệnh mạch vành.
Để làm sáng tỏ công dụng cây thuốc vô cùng quý giá mà lại không hiếm này năm 2005 nhóm nghiên cứu của chúng tôi tiến hành đề tài khoa học tên là: “Nghiên cứu dịch chiếtcây Dong riềng đỏ ứng dụng hỗ trợ điều trị cơ tim thiếu máu cục bộ”, đây là đề tài trọng điểm cấp Bộ mang mã số: B2005-04-46TĐ do bộ giáo dục và đào tạo cấp kinh phí. Với sự giúp đỡ, hỗ trợ, phối hợp, chỉ dẫn tận tình của hơn 10 giáo sư, tiến sỹ y dược học như Giáo sư Nguyễn Nghĩa Thìn, Giáo sư Trịnh Bình, Giáo sư Nguyễn Trọng Thông, Phó giáo sư Phùng Quốc Việt, tiến sỹ Nguyễn Kháng Sơn … Đề tài đã được nghiên cứu thành công và nghiệm thu bởi hội đồng khoa học cấp bộ đạt kết quả xuất sắc.
Cao Dong riềng đỏ
Trên thế giới hiếm cây thuốc nào dành cho bệnh tim mà lại tích hợp được 7 tác dụng trong 1 cây thuốc như cây dong riềng đỏ. Vì nó vừa hỗ trợ chữa suy tim; vừa hạ huyết áp; điều hoà nhịp tim; vừa giãn vi mạch tăng tưới máu cơ tim; giảm đau ngực nhanh như thuốc tây; vừa làm sạch lòng mạch vành; vừa an thần. Chỉ cần độc vị dong riềng đỏ nấu với tim lợn, bất kể là lá, hay thân hoặc củ đã sao thơm hãm nấu lên với 1 quả tim là đã thấy được hiệu quả ngay, người kém ăn có thể chỉ cần uống nước. Từng chứng kiến những bệnh nhân chụp xạ hình gắng sức vùng cơ tim thiếu máu tới 41%, những bệnh nhân hẹp khẩu kính mạch vành tới 82%. Vậy mà chỉ sau gần một năm*, vùng thiếu máu trên xạ hình chỉ còn 5%, khẩu kính lòng mạch vành cải thiện rõ rệt. Ngay cả những người sau đặt stent nong mạch vành mà vẫn đau ngực cũng hiệu quả.
Hiện nay cây Dong riềng đỏ đã được xác lập quyền sở hữu trí tuệ Việt Nam và công ước về sở hữu trí tuệ thế giới. Đây là cơ sở pháp lý để cây thuốc này được tiếp cận với những người Việt Nam không may mắc bệnh mạch vành tim và xa hơn nữa có thể vươn ra thế giới.
Từ 10 hạt giống đầu tiên, cách đây 15 năm, đến nay Viện Y học bản địa Việt Nam đã nhân giống ra hàng chục héc ta để chủ động nguồn cây thuốc Dong riềng đỏ phục vụ nghiên cứu và hỗ trợ chữa bệnh.
Để phát huy tối đa hiệu quả mà cây dong riềng đỏ mang lại, các nhà khoa học của Viện Y học bản địa Việt Nam đã chiết xuất thành công cao dong riềng đỏ ở quy mô công nghiệp, giúp thuận tiện sử dụng lâu dài và tăng hiệu quả trị bệnh thiếu máu cơ tim so với dùng nguyên cây sắc nước hay hấp tim truyền thống.
Bác sỹ Hoàng Sầm
Chủ tịch Hội đồng Viện Y học bản địa Việt Nam
Theo Báo Dân tộc & Phát triển số ra ngày 10/6/2015 - Trang 11
"CARDOCORZ LÀ SẢN PHẨM DUY NHẤT Ở VIỆT NAM CÓ THÀNH PHẦN CAO DONG RIỀNG ĐỎ, MỘT LẦN UỐNG 3 VIÊN CARDOCORZ TƯƠNG ĐƯƠNG VỚI ĂN 1 CÂY DONG RIỀNG ĐỎ TRƯỞNG THÀNH "
Biên tập bởi Bác sĩ tim mạch
*Lưu ý: Tác dụng có thể khác nhau tuỳ cơ địa của người dùng.
