Triệu chứng của cơn tăng huyết áp
Tăng huyết áp được xác định khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên. Đa số (khoảng 90%) các trường hợp tăng huyết áp là không rõ nguyên nhân gọi là tăng huyết áp vô căn; thường gặp ở độ tuổi trung niên.
Tăng huyết áp có diễn biến từ từ, thầm lặng theo thời gian và thường không có triệu chứng điển hình, báo trước cho tới khi xuất hiện những biến chứng ở nội tạng hoặc xảy ra cơn tăng huyết áp bất ngờ.
Cơn tăng huyết áp hay tăng huyết áp đột ngột là tình trạng chỉ số huyết áp đột nhiên tăng cao một cách bất thường và nhanh chóng, có thể lên tới 180-200mmHg hoặc hơn kèm theo những triệu chứng như:
- Đau nhức đầu dữ dội;
- Hoa mắt chóng mặt;
- Choáng váng, buồn nôn hoặc nôn;
- Tim đập nhanh;
- Đau tức ngực, khó thở;
- Bất tỉnh nhân sự;
- ...v.v...
Khi gặp những triệu chứng trên, người bệnh bị cơn tăng huyết áp cần được cấp cứu kịp thời và xử trí đúng cách, đưa huyết áp trở về ngưỡng an toàn thì mới có thể thoát được khỏi những biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh.
Những biến chứng nguy hiểm của cơn tăng huyết áp
Đột quỵ
Khi có cơn tăng huyết áp, huyết áp tăng cao bất thường khiến động mạch có khả năng bị nghẽn hoặc vỡ, dẫn đến tình trạng đột quỵ. Khi mạch máu trên não bị nghẽn hoặc vỡ, phần thùy não do mạch máu đó cung cấp sẽ chết, để lại nhiều di chứng nặng nề như liệt nửa người, méo miệng, rối loạn chức năng đại tiểu tiện, mất trí nhớ...
Đau tim
Huyết áp tăng cao đột ngột sẽ tạo ra các mô sẹo trên thành động mạch, làm thu hẹp, xơ hóa và tổn thương mạch máu. Những mô sẹo này có thể làm nghẽn dòng lưu thông máu, dẫn đến tình trạng đột quỵ hoặc đau tim.
Tình trạng này có thể khiến tim và các cơ quan khác trong cơ thể không nhận đủ lượng máu cần thiết, người bệnh sẽ xuất hiện các cơn đau thắt ở ngực, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim đe dọa tính mạng.
Suy thận
Cơn tăng huyết áp đột ngột xảy ra khiến các mạch máu ở thận bị tăng áp lực dẫn tới hư hại, khiến thận bị hạn chế khả năng lọc và điều hòa thể dịch. Cuối cùng, chức năng thận bị suy và thận có thể ngừng hoạt động.
Những biến chứng khác
Khi huyết áp của bệnh nhân tăng cao bất thường, họ còn có thể gặp phải nhiều biến chứng khác như mù lòa, phù phổi cấp, bóc tách thành động mạch, sản giật (ở phụ nữ có thai) rất nguy hiểm và để lại những hậu quả khó lường.
Cách sơ cứu người bị cơn tăng huyết áp
Cơn tăng huyết áp là tình trạng lâm sàng mà khi đó, huyết áp động mạch tăng lên nhanh chóng so với huyết áp hằng ngày (huyết áp tâm thu ≥ 180 mmHg hoặc huyết áp tâm trương ≥ 110 mmHg). Tình huống này có thể xảy ra ở người bệnh có tăng huyết áp mạn tính hoặc ở những bệnh nhân chưa từng phát hiện tăng huyết áp.
Khi huyết áp tăng cao, cần để người bệnh nghỉ ngơi trong khoảng 15-30 phút, sau đó đo lại huyết áp bằng máy đo; cũng có thể sử dụng ngay thuốc mà bác sĩ đã kê cho người bệnh trước đó.
Khi cơn tăng huyết áp đột ngột xảy ra, cần phải để bệnh nhân nằm nghỉ ngơi ở nơi thoáng đãng, thả lỏng cơ thể. Nếu người bệnh thấy khó thở thì đỡ họ ngồi dậy và kê gối mềm ở phía sau lưng. Không nên ngay tức tốc vận chuyện người bệnh vì điều đó sẽ làm huyết áp càng tăng cao và nguy cơ đột quỵ càng dễ xảy ra. Nếu buồn nôn hoặc nôn thì cho người bệnh nằm nghiêng để tránh thức nôn gây tắc nghẽn đường hô hấp.
Trường hợp người bệnh còn tỉnh táo, nên cố gắng giữ bình tĩnh, thả lỏng, không nói nhiều và ngừng ngay lập tức các hoạt động còn dang dở. Nếu huyết áp sau nghỉ ngơi vẫn không hạ thì cần tới bệnh viện để xử trí kịp thời.
Người thân của bệnh nhân cũng không nên quá lo lắng, xúm lại xung quanh hỏi han khiến bệnh nhân căng thẳng, và môi trường xung quanh thiếu yên tĩnh, thiếu oxy cho bệnh nhân thở.
Tăng huyết áp ngày nay được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng”, là “tảng băng chìm” vì nhiều người không hề kiểm tra huyết áp, không biết huyết áp của mình là bao nhiêu cho tới khi nó xảy ra cơn tăng huyết áp đột ngột cùng những biến chứng nguy hiểm, đáng tiếc. Tỷ lệ người mắc tăng huyết áp và tử vong do căn bệnh này ngày càng nhiều. Chính vì vậy, tăng huyết áp đã trở thành mối đe dọa đối với toàn thế giới, một căn bệnh toàn cầu.
Hãy đo huyết áp thường xuyên, khám sức khỏe định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm để phát hiện sớm tăng huyết áp. Nếu đã mắc bệnh thì phải uống thuốc hạ huyết áp hàng ngày để phòng tránh cơn tăng huyết áp và các biến chứng của bệnh gây ra.
Biên tập bởi Bác sĩ tim mạch
