Dấu hiệu nhận biết bệnh suy tim ở người cao tuổi
Suy tim ở người cao tuổi có thể mạn tính, hoặc xuất hiện đột ngột thì gọi là suy tim cấp.
Đối với suy tim mạn tính, có thể khó thở xảy ra khi gắng sức hoặc nằm. Biểu hiện thường thấy là: Người bệnh mệt mỏi, phù chân, hồi hộp tim đập nhanh; giảm khả năng gắng sức; tăng cân do giữ nước.
Phòng và hỗ trợ điều trị bệnh suy tim ở người cao tuổi
Việc hỗ trợ điều trị nguyên nhân cũng góp phần khá tích cực làm giảm suy tim nhanh (Ảnh minh họa: KT)
Đối với suy tim ở người cao tuổi cấp, triệu chứng tương tự như suy tim mạn tính, tuy nhiên diễn biến đột ngột và tiến triển nặng nhanh; đột ngột khó thở, thở nhanh; hồi hộp, nhịp tim nhanh; đau ngực nếu suy tim cấp do nhồi máu cơ tim.
Nguyên nhân dẫn đến suy tim ở người cao tuổi
Theo GS.TS Phạm Gia Khải - Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, chuyên gia đầu ngành về tim mạch cho biết: “Suy tim là căn bệnh chính ở người già. Vì khi con người già đi, các cơ quan chức năng chuyển hóa không hoạt động, không tổng hợp được tốt dẫn đến dị hóa nhiều nên khó tránh khỏi các bệnh lão hóa của tuần hoàn”.Đặc biệt, khi già các tế bào não chết dần đi và không được phục hồi, thêm đó sức khỏe và cơ bắp lại kém, dẫn đến động mạch, tĩnh mạch và tim bị lão hóa. Trong đó, một trong các lão hóa hay gặp ở người già là động mạch vành, động mạch nuôi dưỡng cơ tim bị hẹp lại, dẫn đến cơ tim không co bóp được tốt, làm cho bệnh nhân gắng sức, khó thở, tức ngực khi vận động mạnh.
Những nguyên nhân dẫn đến suy tim ở người cao tuổi chủ yếu là do: Huyết áp cao không can thiệp; Bệnh cơ tim thiếu máu; Nhồi máu cơ tim; Bệnh van tim (hẹp, hở van 2 lá, hẹp hở van động mạch chủ); Bệnh tim bẩm sinh không điều chỉnh bằng phẫu thuật (hẹp van động mạch phổi, còn ống động mạch…); Viêm cơ tim; Cường giáp không xử trí; Suy thận mạn tính; Rối loạn nhịp tim kéo dài…
Những nguyên nhân dẫn đến suy tim ở người cao tuổi
Ngoài những bệnh của quả tim kể trên, một số bệnh của mạch máu chủ yếu là của động mạch, cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến suy tim. Đặc biệt, cao huyết áp không can thiệp, một số bệnh của mạch máu có thể là những nguyên nhân dẫn đến suy tim.
Cuối cùng, một số bệnh toàn thân cũng là nguyên nhân dẫn đến suy tim, điển hình là suy tim do tuyến giáp hoạt động thái quá (nhiễm độc giáp) hoặc kém quá (suy giáp),suy tim do thiếu máu. Một số nhiễm độc hoặc suy dinh dưỡng, rối loạn điện giải, xơ vữa mạch, bệnh huyết khối, rối loạn mỡ máu, rối loạn nhịp tim đôi khi là nguyên nhân dẫn đến suy tim.
Còn lại, khoản 40% không thể tìm được một nguyên nhân cụ thể cho việc gây suy tim.
Chẩn đoán và hỗ trợ điều trị bệnh suy tim ở người cao tuổi
Cũng theo GS Phạm Gia Khải: “Thông thường, bệnh nhân suy tim tìm đến thầy thuốc khi họ bị gắng sức, khó thở. Đây là dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Nhưng để chắc chắn, bệnh nhân cần được thăm khám cụ thể. Trước hết là khám lâm sàng, sau đó sẽ triển khai làm các nghiệm hóa, sinh máu. Tiếp đến là tiến hành điện tâm đồ, siêu âm tim. Trải qua tất cả các bước này mới có thể kết luận chuẩn xác là người bệnh có suy tim hay không?”.
Sau khi có kết luận, nếu bệnh nhân bị suy tim cũng có thể biết ngay được bệnh nhân bị suy tim ở mức độ nào. Trường hợp suy tim cấp độ 1 (tức là bệnh nhân gắng sức nhưng không sao); Suy tim cấp độ 2 (bệnh nhân gắng sức thì bị khó thở). Chẳng hạn như người bệnh đi bộ khoảng 2 đến 3 dãy nhà, mỗi dãy nhà khoảng 50m, đi nhanh, bệnh nhân thấy tức ngực khó thở. Hoặc khi làm việc gắng sức, quá sức cảm thấy khó thở.
Triệu chứng khó thở trong bệnh suy tim ở người cao tuổi
Suy tim cấp độ 3 là khi bệnh nhân làm việc nhẹ nhưng đã cảm thấy khó thở. Đơn giản như người bệnh chỉ cần bê 1 chậu nước, nhưng đã gây cảm giác khó thở. Còn suy tim cấp độ 4 là khi người bệnh chỉ ngồi, không làm việc gì khác nhưng vẫn cứ thở hồng hộc.
Thông thường nếu phát hiện suy tim ở cấp độ 1, việc tiến hành phòng tránh bệnh sẽ rất tốt. Còn trường hợp đã suy tim ở độ 2 là cần phải chú ý để giải quyết bệnh. Trong hỗ trợ điều trị suy tim, cần giải quyết triệu chứng chung và xử trí nguyên nhân. Trong những trường hợp tiếp nhận cấp cứu, cần phải xử lý nhanh các triệu trứng suy tim trước bằng các thuốc trợ tim, lợi tiểu…
Việc hỗ trợ điều trị nguyên nhân cũng góp phần khá tích cực làm giảm suy tim nhanh. Các nguyên nhân chủ yếu hỗ trợ điều trị được là rối loạn chức năng thất trái do thiếu máu cục bộ, nhiễm độc giáp, suy giáp, các tổn thương van tim, các rối loạn nhịp, viêm cơ tim cấp, phì đại thất trái do tăng huyết áp...
Ngoài ra, chế độ ăn uống, sinh hoạt và tập luyện thể dục cũng góp phần quan trọng trong hỗ trợ điều trị bệnh. Bệnh nhân cần hạn chế ăn mặn và uống ít nước tránh việc phù và giữ nước.
Người mắc bệnh suy tim cũng không nên ăn nhiều trong một bữa, mà cần chia nhỏ bữa ăn sẽ tốt hơn. Những người suy tim nặng hạn chế hoạt động thể lực, nghỉ ngơi tại giường nếu cần thiết. Sau đó hoạt động trở lại từ từ có sự theo dõi sát của bác sĩ.
Hiện nay, trên thế giới còn hỗ trợ điều trị bằng phương pháp ghép tim cho bệnh nhân suy tim nặng. Tuy nhiên, việc ghép tim chỉ được thực hiện ở một số trung tâm lớn trên toàn thế giới, tỷ lệ thành công cũng cao. Tuy nhiên do giá thành lớn, mà người hiến tim cũng khá hạn chế nên số lượng người bệnh được phẫu thuật ghép tim là khá hiếm.
Để có cuộc sống cân bằng và phòng tránh tốt bệnh tật thì mỗi chúng ta nên sống một cách khoa học. Mỗi người cần phải biết phòng bệnh hợp lý, giải trí hợp lý, biết thể dục và làm việc hợp lý, hòa mình vào thiên nhiên thì cuộc sống mới ý nghĩa và chất lượng hơn.
Một lời khuyên từ các Bác sĩ tim mạch, người bệnh có thể sử dụng thêm cây dong riềng đỏ để phòng và hỗ trợ chữa bệnh suy tim ở người già. Theo kết quả nghiên cứu của đề tài trọng điểm cấp Bộ mang mã số: B2005-04-46TĐ về tác dụng dịch chiết Dong riềng đỏ cho thấy: vị thuốc quý này vừa hỗ trợ chữa suy tim; hạ huyết áp; điều hoà nhịp tim; giãn vi mạch vành; giảm đau ngực nhanh; làm sạch lòng mạch vành và vừa an thần. Tuy nhiên, nếu không biết sử dụng đúng cách cây dong riềng đỏ, bệnh nhân sẽ không thể cảm nhận được hết hiệu quả mà nó mang lại. Do đó, nhóm nghiên cứu đã phát triển và cho ra đời Chế phẩm Dong riềng đỏ, được chế biến từ cây dong riềng đỏ với các thành phần, liều lượng được căn chỉnh phù hợp nhất mang lại hiệu quả tối đa trong việc hỗ trợ điều trị bệnh suy tim mà cây thuốc quý này có.
Những điều cần chú ý đối với bệnh suy tim ở người cao tuổi
Không hút thuốc lá để bảo vệ trái tim ở người cao tuổi
- Không hút thuốc lá, thuốc lào.
- Kiểm tra cân nặng hàng ngày.
- Chế độ ăn giảm muối.
- Hạn chế mỡ và cholesterol.
- Hạn chế rượu và dịch: Người bệnh không nên uống rượu nếu bị suy tim. Rượu có thể tương tác với thuốc hỗ trợ điều trị suy tim, giảm khả năng co bóp của cơ tim, gây rối loạn nhịp tim.
- Hoạt động ở mức độ trung bình giữ cân nặng lý tưởng, giảm nhu cầu của cơ tim. Trước khi tập luyện nên hỏi ý kiến bác sĩ về chế độ tập luyện và các chương trình phục hồi chức năng tim mạch.
Hy vọng với những cách phòng và hỗ trợ điều trị bệnh suy tim ở người cao tuổi trên, sẽ giúp bạn giữ được trái tim luôn khỏe mạnh cho mình và các thành viên trong gia đình mình.
Biên tập bởi: Bác sĩ tim mạch.
